Yπουργείο Παιδείας και Ανισοτήτων

Του Μαρίνου Σκανδάμη*

Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων με τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» απέχει πολύ από αυτό που θέλει ο τίτλος του να δηλώσει.

Γιατί δεν καταφέρνει να υπερβεί τις ιδεολογικές αγκυλώσεις που συντηρεί η  παράταξη της Νέας Δημοκρατίας στην εκπαίδευση. 

 Καθότι αναπαράγει διακρίσεις, πειθαρχικοποιημένα στερεότυπα και παρωχημένες αντιλήψεις για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς, αλλά και τους σκοπούς της παιδαγωγικής διαδικασίας.

Προτάσσει δηλαδή μια κύρια ιδεοληπτική επιλογή που διαιρεί το μαθητικό κόσμο, αφού απουσιάζει από το νομοσχέδιο που διακηρύττει την αναβάθμιση του σχολείου, οποιαδήποτε ρύθμιση για βελτιώσεις στην επαγγελματική εκπαίδευση, στην ειδική αγωγή, στα σχολεία των μεταναστών ή τα μειονοτικά σχολεία.

Έτσι σε συμβολικό επίπεδο, το αρμόδιο υπουργείο καταδεικνύει μέσα από τις νομοθετικές επιλογές του ότι δεν τοποθετεί στις προτεραιότητες του τους μαθητές που βιώνουν τον αποκλεισμό, την περιθωριοποίηση, τις διακρίσεις ή άλλα σημαντικά κοινωνικοοικονομικά αδιέξοδα.

Αλλά τους διαιρεί ανάμεσα σε αυτούς που τελειώνοντας το σχολείο θα καθηλωθούν σε μια μονόδρομη ζωή, που δεν θέλουν να ζήσουν. Kαι σε αυτούς, που τους παρέχονται περισσότερες ευκαιρίες να ζήσουν τη ζωή που θέλουν.

Και σα να μην έφθανε αυτή η άνιση μεταχείριση, το υπουργείο αναβιώνει ξεπερασμένες πειθαρχικές και στερετοτυπικές αντιλήψεις.

Γιατί τι άλλο μπορεί να σημαίνει η διάταξη που εισάγει την αναγραφή στο απολυτήριο της διαγωγής του μαθητή ;

Αφού η καταχώρηση μιας κοσμίας, επίμεμπτης ή κακής διαγωγής σε όλους τους σχολικούς τίτλους σπουδών είναι βαθιά στιγματιστική και ουσιαστικά λειτουργεί για τον μαθητή σαν ποινικό μητρώο. Τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή. Αποτελώντας δηλαδή μια σοβαρή κοινωνική αμαύρωση,  ενάντια στην εκπαιδευτική λειτουργία του σχολείου, που δεν πρέπει να βάζει ταμπέλες σε ανηλίκους, καθιστώντας τους δακτυλοδεικτούμενους. Διότι έτσι μπορεί να παραχθούν ισόβιοι αποκλεισμοί. Και εδώ, τα θύματα αυτής της νομοθετικής επιλογής θα είναι οι μαθητές που είναι βυθισμένοι σε βαθιά κοινωνικοοικονομικά, οικογενειακά και προσωπικά αδιέξοδα.

Είναι λοιπόν προφανές ότι η Νέα Δημοκρατία επενδύει πολιτικά και νομοθετικά  στις μαθητικές διαιρέσεις λόγω κοινωνικής προέλευσης. Με τις εκπαιδευτικές επιλογές της δρα ενάντια στο ρόλο ενός δημοκρατικού σχολείου, που πρέπει να είναι η εξάλειψη των ανισοτήτων και η παροχή ίσων ευκαιριών.

Και έτσι, υψώνει εμπόδια στους πιο αδύναμους, χτίζοντας ένα τείχος μορφωτικής και γι’ αυτό κοινωνικής, ανισότητας. Αυτό δεν μπορεί να είναι ανεκτό από κανένα πολίτη που πιστεύει ότι "ο ήλιος λάμπει για όλους τους ανθρώπους".

*O Μαρίνος Σκανδάμης είναι δικηγόρος, στέλεχος του ΚΙΝΑΛ