Τα 2 χρόνια δεν ισούνται με 30 - Απλή αριθμητική
Σε πλήθος δημοσιευμάτων τελευταία, με αφορμή πρόσφατη ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ για την Αρχαία Ελίκη, υπήρξε αναπαραγωγή πολλών ανακριβειών σχετικά με την προ πολλών ετών ανακάλυψη της αρχαίας πόλης, προκαλώντας σύγχυση και απορία στο ευρύ κοινό. Για την σωστή και αντικειμενική ενημέρωση και την αποκατάσταση της αλήθειας αναφορικά με το θέμα, το ΔΣ της ΕΦΑΕΛ θεωρεί αναγκαίες τις παρακάτω επισημάνσεις
1. Η Αρχαία Ελίκη αναζητήθηκε με σοβαρό επιστημονικό τρόπο για πρώτη φορά από τον αείμνηστο γνωστό αρχαιολόγο Σπύρο Μαρινάτο μεταξύ των ετών 1950-1970, χωρίς συγκεκριμένη κατάληξη. Μετά από μεγάλο διάστημα απραξίας και παντελούς έλλειψης ενδιαφέροντος από κρατικούς αρχαιολόγους, ξεκίνησε από το 1988 κ.ε. νέα επιστημονική προσπάθεια διεθνούς εμβέλειας για την ανεύρεση της αρχαίας πόλης, κατόπιν πρωτοβουλίας της Αιγιώτισσας αρχαιολόγου Ντόρας Κατσωνοπούλου, Δρος του Πανεπιστημίου Cornell των ΗΠΑ από κοινού με τον γνωστό αμερικανό επιστήμονα του ιδίου Πανεπιστημίου Steven Soter και ειδικούς επιστήμονες από ιδρύματα της χώρας μας (Πανεπιστήμιο Πατρών, Δημόκριτος, ΕΚΘΕ, Ακαδημία Αθηνών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης).
2. Ειδικότερα, η ουσιαστική ερμηνεία του αναφερόμενου από τον αρχαίο συγγραφέα Ερατοσθένη πόρου από την Ντόρα Κατσωνοπούλου ως λιμνοθάλασσας και όχι ως Κορινθιακού κόλπου όπως λανθασμένα πιστευόταν στο παρελθόν (βλ. σχετικό άρθρο της στο περιοδικό ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ, 1995), έστρεψε τις έρευνες στην ξηρά ήδη από το 1991, με πρωτοποριακή εφαρμογή των γεωεπιστημών στην αρχαιολογία. Πολύ σύντομα, εντός της α’ δεκαετίας των ερευνών, η επιστημονική ομάδα απέδειξε ότι η αρχαία Ελίκη βρίσκεται σήμερα θαμμένη στην παραλιακή πεδιάδα μεταξύ των ποταμών Σελινούντα-Κερυνίτη-Βουραϊκού, σε απόσταση 7 περίπου χλμ από το Αίγιον, όπως και οι αρχαίες πηγές παραδίδουν.
3. Οι ανασκαφικές δοκιμαστικές έρευνες που ακολούθησαν το 2000 προς επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων των γεωαρχαιολογικών ερευνών που προηγήθηκαν, απέδειξαν την απόλυτη επιτυχία του προγράμματος φέρνοντας στο φως άγνωστες θαμμένες αρχαιότητες στην πεδιάδα, για πρώτη φορά στην ιστορία των ερευνών για την πιο σημαντική αρχαία πόλη της Αχαΐας. Από το 2003 κ.ε. οι γεωαρχαιολογικές και ανασκαφικές έρευνες, υπό την αιγίδα του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών σε συνεργασία με την ΕΦΑΕΛ (Ερευνητικό Πρόγραμμα Αρχαίας Ελίκης), στο πλαίσιο 5ετών προγραμμάτων, έφεραν στο φως πλούσια ευρήματα από όλες τις χρονολογικές φάσεις της αρχαίας πόλης από την 3η χιλιετία π.Χ. μέχρι την ύστερη αρχαιότητα ακόμη και την ύστερη βυζαντινή περίοδο. Ταυτόχρονα, οι παράλληλες συστηματικές σεισμολογικές έρευνες και μελέτες του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών έχουν πλήρως διαφωτίσει το σεισμικό συμβάν του 373 π.Χ. και τις συνέπειές του στην ιστορία της αρχαίας πόλης.
4. Η πρόσφατη σωστική ανασκαφή αρχαιολόγων του ΥΠΠΟΑ στην περιοχή της Αρχαίας Ελίκης, με αφορμή την τυχαία ανεύρεση αρχαίων σε ιδιωτικό ακίνητο στα Νικολαίικα στο πλαίσιο οικοδομικών εργασιών από τον ιδιοκτήτη, δεκαετίες μετά τον επιτυχή εντοπισμό της πόλης στην ξηρά από την ερευνητική ομάδα, έχει επιβεβαιωτικό και μόνον χαρακτήρα του ήδη επιτευχθέντος εντοπισμού, χάρη στον οποίο προσφέρεται η δυνατότητα ένταξης και αυτού του ευρήματος στην περιοχή Αρχαίας Ελίκης. Έχει σημασία να αναφερθεί ότι το συγκεκριμένο ακίνητο είναι όμορο ακινήτου στα Νικολαίικα, όπου η ερευνητική ομάδα έχει από ετών πραγματοποιήσει ανασκαφική και γεωαρχαιολογική έρευνα, με πολύ σημαντικά ευρήματα.
5. Παρόλα αυτά, εντυπωσιάζει το γεγονός ότι μόλις το θέρος 2020 έγινε αντιληπτή η ανακάλυψη της Αρχαίας Ελίκης από το ΥΠΠΟΑ, αφενός με την απόκρυψη του προηγηθέντος έργου 30 χρόνων της ερευνητικής ομάδας που το ίδιο το ΥΠΠΟΑ επόπτευσε, και αφετέρου με την παρουσίαση ετεροχρονισμένα της ήδη γενομένης από δεκαετιών ανακάλυψης ως δήθεν σημερινής που προέκυψε με την σωστική ανασκαφή μιας και μόνον 2ετίας (!), και ενώ αναιτιολόγητα και καθόλου τυχαία έχει επιβληθεί διακοπή συνέχισης των ανασκαφών της ομάδας Κατσωνοπούλου σε θέσεις με σημαντικά ευρήματα από την Αρχαία Ελίκη!
6. Το δύσκολο έργο του εντοπισμού της Αρχαίας Ελίκης που κατόρθωσε να επιλύσει η ερευνητική ομάδα Κατσωνοπούλου, υπήρξε αποτέλεσμα πολύχρονης και επίπονης διεπιστημονικής έρευνας, από την οποία προέκυψαν δεκάδες διεθνείς δημοσιεύσεις της ομάδας, 4 τόμοι Πρακτικών των 4 ειδικών Διεθνών Συνεδρίων που οργανώθηκαν και πραγματοποιήθηκαν στην Αιγιάλεια από την Εταιρεία μας μεταξύ των ετών 1995 και 2013, πλήθος δημοσιευμάτων του ελληνικού και διεθνούς τύπου και σειρά ντοκυμαντέρ από το Discovery Channel, το History Channel, με κορυφαίο το ωριαίο επιστημονικό ντοκυμαντέρ του BBC (2001). Σήμερα, η ερευνητική ομάδα έχει προχωρήσει την έρευνα πέρα από την ίδια την ανακάλυψη σε έρευνες και μελέτες της κοινωνικοπολιτικής και γεωμορφολογικής ιστορίας της Αρχαίας Ελίκης, σε σχέση με τα καταστροφικά φαινόμενα και την σημασία τους για την σημερινή θωράκιση της περιοχής και των κατοίκων της έναντι ανάλογων φαινομένων.
Η ανακάλυψη της Αρχαίας Ελίκης από την ερευνητική ομάδα Κατσωνοπούλου, έχει αναγνωριστεί διεθνώς ήδη από το έτος 1999, όταν ο κορυφαίος Καθηγητής Γεωαρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ, Tjeer van Andel, έκανε την συγχαρητήρια δήλωση για αυτή την μεγάλη επιστημονική επιτυχία.
Είναι καιρός να το αντιληφθεί μετά από 21 χρόνια και το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού!
Το Δ.Σ της ΕΦΑΕΛ
Συνοδευτική εικόνα:
Το μοναδικό σε όλη την Δυτική Ελλάδα ηγεμονικό κύπελλο
από την αρχαιότερη πόλη της Ελίκης (3η χιλιετία π.Χ.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου