ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ : Η μνήμη γυρίζει 77χρόνια πίσω...

Οι μνήμες γυρίζουν 77χρόνια πίσω, όταν στο Λόφο του Καπή συντελέστηκε η σφαγή των Καλαβρύτων.

Φέτος συμπληρώνονται 77 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, από την ολοκληρωτική καταστροφή της πόλεως των Καλαβρύτων και χωριών της ευρύτερης επαρχίας, βάσει ενός οργανωμένου σχεδίου - «Επιχείρηση Καλάβρυτα» (Unternehmen “Kalavryta”), το οποίο εξυφάνθηκε απ’ τη ναζιστική Γερμανία και εκτελέστηκε απαρέγκλιτα και χωρίς έλεος από τον στρατό της Βέρμαχτ από τις 5 έως -15 Δεκεμβρίου 1943.

Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, ένα ημερολόγιο αίσχους και φρίκης –αλλά και μεγαλείου, ξεπεσμού και ανάτασης του ανθρώπου συγχρόνως, ίσως η μελανότερη σελίδα της σύγχρονης ιστορίας του τόπου μας, αποτελεί στίγμα για τον σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό και αναγνωρίζεται διεθνώς ως πράξη ντροπής για ολόκληρη την πολιτισμένη ανθρωπότητα.

Ο Δήμος της Μαρτυρικής πόλης των Καλαβρύτων κάθε χρόνο, αποτίοντας το οφειλόμενο χρέος προς τους εκτελεσθέντες από τους Γερμανούς συμπατριώτες μας, θα τιμήσει τους νεκρούς του ’43, που πραγματοποιούνται με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου και επίσημων προσκεκλημένων μέσα σε κλίμα ανθρώπινης συγκίνησης και ευλάβειας, πένθους και βαθιάς περισυλλογής.

Ωστόσο, η φετινή επέτειος είναι διαφορετική.

Ο Δήμος Καλαβρύτων, λόγω της ταχείας εξάπλωσης του Κορωνοϊού στη χώρα μας, με σεβασμό προς τις συστάσεις των ειδικών και τηρώντας τα μέτρα της πολιτείας, ενημερώνει τους δημότες  του και κάθε ενδιαφερόμενο ότι οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις της 77ης επετείου από το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, θα έχουν διαφορετικό χαρακτήρα και θα περιοριστούν στην τέλεση επιμνημόσυνης δέησης στον Τόπο Θυσίας χωρίς την παρουσία πολιτών και προσκεκλημένων καθώς τη δεδομένη χρονική στιγμή κυρίαρχο ζήτημα αποτελεί η διασφάλιση της δημόσιας υγείας.

«Κάτω από αυτές τις συνθήκες καλούμαστε να τιμήσουμε τους νεκρούς του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Ας πράξουμε τούτο νοερώς, ας γίνει η φετινή επέτειος αφορμή αναστοχασμού με όσα μας εμπνέουν και μας καθοδηγούν.

Σ’ αυτή τη δύσκολη για όλους μας συγκυρία, αυτό είναι ίσως το υψηλότερο χρέος και η μεγαλύτερη τιμή που πρέπει στους νεκρούς του ΄43. Ας γίνει η φετινή επέτειος αφετηρία εσωτερικής αναζήτησης και επανατοποθέτησής μας ως άτομα και ως κοινωνία στο χθες, στο σήμερα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Καλαβρύτων Θανάσης Παπαδόπουλος.

 

Κατερίνα Σακελλαροπούλου:

«Παραμένει ενεργός ο δίκαιος

αγώνας της επανόρθωσης»

Με προσωπική επιστολή προς το Δήμαρχο Καλαβρύτων η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, κα Κατερίνα Σακελλαροπούλου, εκφράζει τη λύπη της για την αδυναμία να παραστεί στις εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, λόγω των περιορισμών που έχουν τεθεί στις μετακινήσεις και τις συναθροίσεις για τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού.

Μεταξύ άλλων η Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην επιστολή της αναφέρει πως «θεωρώ ελάχιστο χρέος την απόδοση τιμής στα θύματα του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος» τονίζοντας πως αδυνατεί να παραστεί φέτος στις εκδηλώσεις. «Η Σφαγή των Καλαβρύτων, η μεγαλύτερη ναζιστική θηριωδία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου σε ελληνικό έδαφος έχει χαρακτεί ανεξίτηλα στην ιστορική και συλλογική συνείδηση του λαού μας. Ενα ειδεχθές και αποτρόπαιο γεγονός που όχι μόνο προκαλεί βάναυσα και τραυματίζει ανεπανόρθωτα το ανθρώπινο αίσθημα αλλά μας καλεί κάθε χρόνο τη μέρα της επιστροφής μας στον Τόπο του Μαρτυρίου σε εγρήγορση για τη θωράκιση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη από τους εχθρούς της, τους επιγόνους του φασισμού και του ναζισμού. Στη μνήμη της αδικοχαμένης και ηρωικής γενιάς των Καλαβρυτινών παραμένει ενεργός ο δίκαιος αγώνας της επανόρθωσης». Τέλος, η κα Κατερίνα Σακελλαροπούλου εξέφρασε την επιθυμία της να επισκεφθεί τα Καλάβρυτα, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.

 

Ιερώνυμος: «Η ιστορική μνήμη

πρέπει να έχει συνέχεια»

 

Με προσωπική επιστολή προς το Δήμαρχο Καλαβρύτων του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου Β’, εκφράσθηκε η αδυναμία του μακαριοτάτου Αρχιεπισκόπου να παραστεί στις εκδηλώσεις μνήμης της 13ης Δεκεμβρίου για τα θύματα του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.

Ο κ.κ. Ιερώνυμος συνεχάρη το Δήμαρχο για τη δράση αυτή ελέω των ιδιαίτερων συνθηκών της πανδημίας αναφέροντας πως ’’Η ιστορική μνήμη πρέπει να έχει συνέχεια και να μαθαίνουν οι νέες γενιές. Εύχομαι ο θεός να αναπαύει τις ψυχές τους και η μνήμη τους να είναι αιώνια’’.


Νεκτάριος Φαρμάκης: «Τα Καλάβρυτα αποτελούν άσβεστο φάρο μνήμης και πανανθρώπινων διδαγμάτων»

 

Με την ευκαιρία της 77ης επετείου του Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων, ο

Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδος, Νεκτάριος Φαρμάκης, δήλωσε τα εξής:

 

«Οι συνθήκες “υγειονομικού πολέμου” που επικρατούν φέτος στην χώρα, δυστυχώς

δεν επιτρέπουν τη διοργάνωση των εκδηλώσεων μνήμης του Καλαβρυτινού

Ολοκαυτώματος, με την μαζικότητα των προηγουμένων ετών.

Ωστόσο, παρά το γεγονός πως δεν μπορούμε να παραβρεθούμε στις εκδηλώσεις

μνήμης, η σκέψη μας και η καρδιά μας θα βρεθούν και φέτος στη Ράχη του Καπή για

να υποκλιθούμε στα θύματα της ναζιστικής κτηνωδίας και να διατρανώσουμε για άλλη

μία φορά την προσήλωσή μας στα ιδανικά της ειρήνης και της δημοκρατίας.

Τα Καλάβρυτα αποτελούν έναν άσβεστο φάρο μνήμης και πανανθρώπινων

διδαγμάτων. Και αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να το ανατρέψει η πανδημία.

Η ημέρα μνήμης του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος σημαίνει για όλους μας δέος.

Αλλά και χρέος. Διαρκή αγώνα για ειρήνη και ευημερία. Το 2021 θα είμαστε όλοι μαζί για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στην μαρτυρική θυσία των Καλαβρυτινών, γιατί η μνήμη, ακόμα και όταν είναι οδυνηρή ή αποτρόπαια, αποτελεί τον καλύτερο οδηγό προς το μέλλον».

 

Αγγελος Τσιγκρής:

«Η μνήμη των θυμάτων

παραμένει αδικαίωτη»

Με αφορμή το ετήσιο επετειακό μνημόσυνο του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος της 13ης Δεκεμβρίου του 1943, ο βουλευτής Αχαΐας Άγγελος Τσιγκρής έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Στις 13 Δεκέμβρη του 1943 στα μαρτυρικά μας Καλάβρυτα γράφτηκε μια τραγικά απεχθής σελίδα της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας. Πριν μερικές δεκάδες χρόνια, εδώ στην πατρίδα μας, σφαγιάσθηκε όλος ο ανδρικός πληθυσμός ηλικίας άνω των 14 ετών. Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων έχει καταγραφεί ως μια από τις χειρότερες πολεμικές θηριωδίες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Επτά ολόκληρες δεκαετίες μετά τη θηριωδία στα μαρτυρικά μας Καλάβρυτα, η μνήμη των θυμάτων παραμένει αδικαίωτη. Έστω και αργά, ήρθε η ώρα να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας απέναντι στο τόπο μας και την ένδοξη ιστορία του. Ως Έλληνας και ως Αχαιός, θα κάνω το χρέος μου απέναντι στους νεκρούς μας και θα καταβάλω κάθε προσπάθεια προκειμένου να δικαιωθεί η μνήμη τους…». 

Ο Άγγελος Τσιγκρής θα εκπροσωπήσει τη Βουλή των Ελλήνων στο ετήσιο μνημόσυνο για τα θύματα του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος

 

 

 

 

 


Βιωματικές διηγήσεις

επιζώντων που συγκινούν...

 


Με αφορμή τα 77 χρόνια από το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα ο Τηλεοπτικός Σταθμός της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών «Λύχνος» πραγματοποίησε επετειακό αφιέρωμα για το δράμα των Καλαβρύτων. Η προβολή του αφιερώματος θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 21:00 από τον Τηλεοπτικό Σταθμό «Λύχνο».

Οι επιζώντες από το Ολοκαύτωμα, μαθητές του τότε (1943) Δημοτικού και Γυμνασίου των Καλαβρύτων: Σωτήριος Θανόπουλος (μαθητής Γυμνασίου), Γεώργιος Δημόπουλος (μαθητής Γυμνασίου), και Ευσταθία Τζούδα – Μητσώνια (μαθήτρια Δημοτικού) διηγούνται όσα βίωσαν εκείνη την μαύρη περίοδο και ιδιαιτέρως την αποφράδα ημέρα της 13ης Δεκεμβρίου 1943.

Καθώς ξετυλίγεται το κουβάρι της ιστορικής αλήθειας, οι βιωματικές διηγήσεις των επιζώντων συγκινούν και συγκλονίζουν.

Ιστορικά στοιχεία της εποχής σε συνδυασμό με τις αφηγήσεις και τις περιγραφές συνθέτουν ένα επετειακό αφιέρωμα το οποίο θα αποτελέσει ένα υψίστης σημασίας ιστορικό αρχείο και ταυτόχρονα θα προσθέσει ένα λιθαράκι στο οικοδόμημα της ιστορικής μνήμης.

Την επιμέλεια και σκηνοθεσία του αφιερώματος έχει ο Πατρινός Μάριος Σαράντης, ο οποίος έχει φιλοξενηθεί πολλές φορές στις στήλες της εφημερίδας μας και του οποίου είναι έκδηλη η αγάπη και η ευαισθητοποίηση για την ιστορία και την πόλη των Καλαβρύτων.

 

 


Από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της Γερμανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

«Επιχείρηση Καλάβρυτα»

 

...Ήταν 13 Δεκεμβρίου του 1943 όταν δυνάμεις της «Βέρμαχτ» σκότωσαν σχεδόν όλους τους άνδρες που κατοικούσαν στα Καλάβρυτα, σε αντίποινα για την εκτέλεση αιχμαλώτων Γερμανών στρατιωτών από τον ΕΛΑΣ. Ηταν ένα από μεγαλύτερα εγκλήματα της Ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η τύχη των Καλαβρύτων φαίνεται να προδιαγράφτηκε μετά την ήττα των Γερμανών από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ στη Μάχη της Κερπινής (20 Οκτωβρίου 1943), κατά την οποία σκοτώθηκαν δεκάδες Γερμανοί στρατιώτες και αιχμαλωτίστηκαν 78.

Τότε τέθηκε σε εφαρμογή από το γερμανικό στρατηγείο η «Επιχείρηση Καλάβρυτα» («Unternehmen Kalavryta»), με αντικειμενικό στόχο την περικύκλωση των ανταρτών στην ορεινή περιοχή των Καλαβρύτων και την εξόντωσή τους. Την εκτέλεση της αποστολής ανέλαβαν μονάδες της 117ης Μεραρχίας Κυνηγών, που έδρευε στην Πελοπόννησο και είχε επικεφαλής τον υποστράτηγο Καρλ φον Λε Ζουίρ (1898-1954).

Ο γερμανός στρατηγός με τις αριστοκρατικές ρίζες, έχοντας πληροφορηθεί την εκτέλεση των 78 γερμανών αιχμαλώτων από τους αντάρτες, διέταξε τους άνδρες του να μην διστάσουν να λάβουν τα πιο σκληρά αντίποινα εναντίον του άμαχου πληθυσμού της περιοχής. Ήταν, άλλωστε, πρακτική των αρχών κατοχής να εκτελούν για κάθε σκοτωμένο γερμανό στρατιωτικό πολλαπλάσιους έλληνες αμάχους.

Η «Επιχείρηση Καλάβρυτα» ξεκίνησε στις 4 Δεκεμβρίου, όταν οι γερμανικές δυνάμεις άρχισαν να συρρέουν στην ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων από την Πάτρα, το Αίγιο, τον Πύργο και την Τρίπολη. Στο διάβα τους έκαιγαν χωριά και μοναστήρια (Μέγα Σπήλαιο και Αγία Λαύρα) και σκότωναν άοπλους πολίτες και μοναχούς.

Στις 9 Δεκεμβρίου έφθασαν στα Καλάβρυτα, δημιουργώντας ένα ασφυκτικό κλοιό γύρω από την πόλη. Καθησύχασαν τους κατοίκους, διαβεβαιώνοντας ότι στόχος τους ήταν αποκλειστικά η εξόντωση των ανταρτών και μάλιστα ζήτησαν από όσους την είχαν εγκαταλείψει να επιστρέψουν άφοβα πίσω στα Καλάβρυτα. Για να τους πείσουν ακόμη περισσότερο προχώρησαν στην πυρπόληση σπιτιών, που ανήκαν σε αντάρτες, και αναζήτησαν την τύχη των γερμανών τραυματιών της μάχης της Κερπινής.

Ξαφνικά, όμως, το πρωί της Δευτέρας 13 Δεκεμβρίου συγκέντρωσαν όλο τον πληθυσμό στην κεντρική πλατεία και οδήγησαν τον άρρενα πληθυσμό άνω των 13 ετών σε μια επικλινή τοποθεσία, που ονομαζόταν «Ράχη του Καπή», ενώ τα γυναικόπαιδα τα κλείδωσαν στο σχολείο. Στη ράχη του Καπή εκτυλίχθηκε τις πρώτες μεταμεσημβρινές ώρες η τραγωδία, που οδήγησε σχεδόν όλο τον άρρενα πληθυσμό των Καλαβρύτων στο θάνατο. Με ριπές πολυβόλων οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους συγκεντρωμένους, γύρω στους 800 ανθρώπους. Μόνο 13 Καλαβρυτινοί διασώθηκαν και αυτοί επειδή είχαν καλυφθεί από τα πτώματα των συμπολιτών τους και οι Γερμανοί τους θεώρησαν νεκρούς. Το σήμα για την εκτέλεση έδωσε με φωτοβολίδα από το κέντρο των Καλαβρύτων ο ταγματάρχης Χανς Εμπερσμπέργκερ και επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος ήταν ο υπολοχαγός Βίλιμπαντ Ακαμπχούμπερ.

Το έγκλημα ολοκληρώθηκε με την πυρπόληση όλων σχεδόν των σπιτιών των Καλαβρύτων. Όσον αφορά την τύχη των γυναικόπαιδων, αυτά σώθηκαν χάρη στον ανθρωπισμό ενός Αυστριακού στρατιώτη, στον οποίο είχε ανατεθεί η φύλαξή τους. Αυτός άφησε ελεύθερη την είσοδο του σχολείου και διευκόλυνε την απομάκρυνσή τους. Όμως, το πλήρωσε με τη ζωή του, αφού καταδικάσθηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. Συνολικά, κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Καλάβρυτα», οι Γερμανοί σκότωσαν 1.101 άτομα, κατέστρεψαν και λεηλάτησαν πάνω από 1.000 σπίτια, κατάσχεσαν 2.000 αιγοπρόβατα και απέσπασαν 260.000.000 δραχμές.

Κανείς από τους υπευθύνους του Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων δεν λογοδότησε στη Δικαιοσύνη. Ο στρατηγός Λε Ζουίρ πέθανε αιχμάλωτος των Σοβιετικών το 1954, ο Εμπερσμπέργκερ σκοτώθηκε στο Ανατολικό Μέτωπο και ο Ακαμπχούμπερ πέθανε στην Αυστρία το 1972, σε ηλικία 67 ετών. Μόνο ο κατοχικός στρατιωτικός διοικητής της Ελλάδας, στρατηγός Χέλμουτ Φέλμι (1885-1965), καταδικάσθηκε το 1948 σε κάθειρξη 15 ετών από το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης για όλα τα εγκλήματα πολέμου του Γ’ Ράιχ στην Ελλάδα, αλλά μετά από τρία χρόνια αφέθηκε ελεύθερος. Στις 18 Απριλίου του 2000, ο τότε Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Γιοχάνες Ράου (1931-2006), επισκέφτηκε τα Καλάβρυτα και εξέφρασε τη βαθιά θλίψη του για την τραγωδία. Εντούτοις, δεν ανέλαβε την ευθύνη εξ ονόματος του γερμανικού κράτους και δεν αναφέρθηκε στο ζήτημα των αποζημιώσεων.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου