Φυγή Μπροστά μεσα από την Παιδεία

 Του Καθηγητή Ιωάννη Κ. Καλαβρουζιώτη

Κοσμήτορα Σχολής Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας

Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου

Όσο πλησιάζει ο μήνας Αύγουστος όπου η Χώρα βγαίνει από τον μνημονιακό σφικτό εναγκαλισμό, τόσο ακούγονται σκέψεις αλλά και ερμηνείες για την πορεία της στο μέλλον.

Έξοδος με απλή επιτήρηση ή έξοδος συνοδευόμενη με ισχυρή μείωση του χρέους που συνεπάγεται αναγκαστικά αυστηρότερη επιτροπεία και επιτήρηση θεωρίες που αναπτύσσονται από οικονομολόγους.

Αυτό, όμως που θα πρέπει να τονισθεί, είναι ότι πολιτική δεν διαμορφώνεται μόνον με αριθμούς και οικονομικά στοιχεία και αυτό γιατί πίσω από τα νούμερα υπάρχουν άνθρωποι που έχουν βιώσει την τελευταία δεκαετία το τι σημαίνει οικονομική κρίση. Αυτή λοιπόν η κρίση οδήγησε αναπόφευκτα σε κοινωνική κρίση και κυρίως στην απογοήτευση των πολιτών που δεν πιστεύουν, δεν ασχολούνται με τα κοινά, και το χειρότερο δεν ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο. Επομένως, ότι και να αναφέρουν  οι αριθμοί, η αξιοπιστία των πολιτών έναντι της πολιτείας βρίσκεται στο ναδίρ με ότι αυτό συνεπάγεται για την αυριανή μεταμνημονιακή εποχή.

Σε αυτή την Χώρα την όντως ευλογημένη για τον ήλιο, την θάλασσα και τις περιβαλλοντικές ομορφιές της, έχουμε δυστυχώς συνηθίσει οι περισσότεροι να ομιλούν για τα πάντα και να προτείνουν μάλιστα εύκολες λύσεις.

Στη σημερινή κοινωνία ομολογουμένως την δεκαετία της κρίσης έχει συμβεί το λυπηρό φαινόμενο της μετανάστευσης των νέων μας στο εξωτερικό. Άλλοι την υπολογίζουν σε μισό εκατομμύριο, άλλοι σε 330 χιλ., το σίγουρο είναι ότι όλοι αυτοί στην πλειοψηφία τους είναι επιστήμονες που εργάζονται πλέον στο εξωτερικό.

Δεν γνωρίζω πραγματικά το τι ποσοστό όλων αυτών των νέων θάθελαν πράγματι να επιστρέψουν στην Πατρίδα,αν διαμορφώνονταν συνθήκες ικανές και κατάλληλες για αυτούς. Με το καλό να επιστρέψουν με ποιες όμως προϋποθέσεις και με ποια εδώ προοπτική;

Αυτό όμως που πραγματικά θα μπορούσε να επιτευχθεί είναι να στηριχθούν  οι νέοι επιστήμονες στην Χώρα.

Είναι η ώρα το ποσοστό της δαπάνης για την έρευνα και την παιδεία που είναι καθηλωμένο στο 2% να καλύπτει πλέον το 5% του τακτικού ετήσιου προϋπολογισμού.

Την τελευταία επταετία οι νέοι διδάκτορες από τα ελληνικά ΑΕΙ ανήλθαν στους 13.030, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε 1700 διδάκτορες ανά έτος. Χορήγηση σε κάθε μεταδιδάκτορα ενός δίχρονου ερευνητικού προγράμματος που θα του επιτρέπει να συνεχίσει την ερευνάτου σε συνεργασία με το Μέλος ΔΕΠ και που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ομαλή μεταβασή του σε ιδιωτικό η δημόσιο τομέα στην συνέχεια, ίσως είναι μία εφαρμόσιμη πρόταση.

Η πρόταση αυτή θα αποτελέσει ‘ανάσα’ όχι μόνον για τον νέο μεταδιδάκτορααλλά και για όλη την λειτουργία των Ανωτάτων εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

Επαναπροσδιορισμός του ρόλου των ερευνητικών μας Ινστιτούτων και μεγαλύτερη διασυνδεσή τους με τα Πανεπιστημιακά τμήματα σε κοινά ερευνητικά προγράμματα.

Πραγματική διασύνδεση των Περιφερειών με τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, ώστε η αναπτυξιακή τροχιά να περνάει μέσα από την έρευνα και την καινοτομία στην πραγματική και ουσιαστική περιφερειακή ανάπτυξη προς όφελος των πολιτών.

Δημιουργία σύντομων προγραμμάτων σπουδών που θα απευθύνονται σε συγκεκριμένες επιστημονικές ομάδες εργαζομένων και μη που χωρίς να καταλήγουν σε μεταπτυχιακό τίτλο ειδίκευσης θα προσλαμβάνουν τις σύγχρονες διεθνείς τάσεις της επιστήμης τους.

Κάτι τέτοιο όμως, όπως ενδεχόμενα και άλλες εξίσου δυναμικές προτάσεις απαιτούν την θέληση και την βούληση της πολιτείας για να εφαρμοσθούν. Όσο η παρούσα πολιτική ηγεσία του Παιδείας είναι εγκλωβισμένη στην απλή διαχείριση με προτάσεις τύπου Πανεπιστημοποίησης των ΤΕΙ μέσα από διαδικασίες που γεννούν ερωτηματικά και αμφιβολίες όχι μόνον για την αναγκαιοτητά τους αλλά και ως προς την ορθοτητά τους σε Ακαδημαϊκόεπίπεδο, τόσο η Παιδεία θα παραμένει ο ασθενής κρίκος της αλυσίδας που διαμορφώνει τον παραγωγικό ιστό της Χώρα μας.

Ανάγκη λοιπόν για την χάραξη έστω και τώρα ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την ανάταση της Παιδείας στο συνολό της μέσα από γενναία χρηματοδότηση. Αυτή και μόνον αυτή θα είναι η μεγάλη φυγή προς τα μπροστά αρκεί να γίνει με συγχρονισμό, συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων και των Φορέων της εκπαίδευσης.

Σε αντίθετη περίπτωση θα εξακολουθήσουμε και στην μετά μνημόνιο εποχή να παραμένουμε ουραγοί των εξελίξεων που θα εξακολουθούν να μας επιβάλλουν οι ‘δανειστές’ με άλλη μορφή και άλλους τρόπους φυσικά.