Πάτρα-Πύργος : «Καραμπόλες» στην κατασκευή του νέου αυτοκινητόδρομου

«Μπουρλότο» στα έργα και διόδια για τους πολίτες φέρνει η απόφαση του Κώστα Αχ. Καραμανλή να παραχωρήσει την κατασκευή του νέου αυτοκινητόδρομου Πάτρα-Πύργος με απευθείας ανάθεση στην κοινοπραξία της «Ολυμπίας Οδού», από την οποία είχε αφαιρεθεί τον Δεκέμβριο του 2013 με απόφαση της τότε κυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ!

Η επισημοποίηση των πρωτοφανών διαδικασιών αντιμετώπισης των δημοσίων έργων έγινε από τον υπουργό σε «γαλάζιους» βουλευτές και στον περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας, ενώ εκκρεμεί η έγκριση των Βρυξελλών, που αναμενόταν από τον Νοέμβριο.

Διπλά χαμένοι θα είναι οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής, οι οποίοι παίζουν τη ζωή τους κορόνα-γράμματα, χρησιμοποιώντας την κατ’ ευφημισμόν «εθνική» οδό, όπου μόνο την τελευταία τριετία χάθηκαν 55 ζωές. 

Γιώργος Βαρεμένος 

Ο Κώστας Καραμανλής καλεί τους εργολάβους να μην προτάξουν το γινάτι τους, όταν το δικό του και του κ. Μητσοτάκη το γινάτι βγάζει μάτι για το τι έχουν στο μυαλό τους, ενώ θα περιμένουν, λέει, την απάντηση των Ευρωπαίων στα αλλόκοτα σχέδιά τους. Ολα αυτά εν ονόματι της επιτάχυνσης του έργου

Οι επιλογές της κυβέρνησης κάνουν αβέβαιη την έναρξη των έργων, που στην... καλύτερη περίπτωση θα ξεκινήσουν το 2021, αφού είναι δεδομένο ότι θα υπάρξει μπαράζ δικαστικών προσφυγών στα ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια από εργολάβους που ήδη κατασκευάζουν τμήματα του αυτοκινητόδρομου.

Σε κάθε περίπτωση, θα καταβληθούν αποζημιώσεις αρκετών εκατομμυρίων στους αναδόχους και φαίνεται ότι γίνεται προσπάθεια να καλυφθούν όλα τα «πανωπροίκια» των κυβερνητικών επιλογών μέσα από την παραχώρηση στην «Ολυμπία Οδό» της συντήρησης του αυτοκινητόδρομου ώς το 2040. Ο ίδιος ο υπουργός φάνηκε να φοβάται το «γινάτι» των παλαιών αναδόχων.

Ασαφές είναι και το τελικό κόστος των έργων. Ο Κώστας Καραμανλής δήλωσε ότι δεν θα υπάρξει επιπλέον επιβάρυνση για το Δημόσιο, αλλά χθες αρμόδια πηγή του υπουργείου δεν ήταν σε θέση να δώσει εξηγήσεις στο ερώτημα της «Εφ.Συν.» αν αναφερόταν στον αρχικό προϋπολογισμό ή σε αυτόν που διαμορφώθηκε μετά τις δημοπρασίες. Τα χρονικά περιθώρια πάντως έχουν στενέψει από καιρό και υπάρχει κίνδυνος να μην αξιοποιηθούν κοινοτικές χρηματοδοτήσεις ύψους 240 εκατ. ευρώ, που έχουν διασφαλιστεί στο τρέχον ΕΣΠΑ, αν δεν ολοκληρωθούν τα έργα μέχρι το 2023.

Επικεφαλής στην κοινοπραξία της «Ολυμπίας Οδού» είναι η γαλλική Vinci, που διαθέτει το 29,9% των μετοχών. Το 19,1% ανήκει στην ελληνική «Αβαξ» και από 17% έχουν οι ελληνικές ΑΚΤΩΡ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, καθώς και η γερμανική Hochtief που έχει περάσει τα τελευταία χρόνια στον έλεγχο της ισπανικής κατασκευαστικής ACS.

«Ο Κώστας Καραμανλής παίζει οικονομικό και πολιτικό τάβλι με την Πατρών-Πύργου», επισημαίνει ο τομεάρχης Υποδομών του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Βαρεμένος και προσθέτει: «Καλεί τους εργολάβους να μην προτάξουν το γινάτι τους, όταν το δικό του και του κ. Μητσοτάκη το γινάτι βγάζει μάτι για το τι έχουν στο μυαλό τους, ενώ θα περιμένουν, λέει, τους επόμενους μήνες την απάντηση των Ευρωπαίων στα αλλόκοτα σχέδιά τους. Ολα αυτά εν ονόματι της επιτάχυνσης του έργου». Κατηγορεί την κυβέρνηση για «αλαζονεία και υποκρισία» και καταλήγει: «Το γινάτι σας παραείναι ακριβό για τον Ελληνα φορολογούμενο».

Το ιστορικό

Η «πονεμένη» ιστορία του αυτοκινητόδρομου Πάτρα-Πύργος ξεκινά από το 2005, όταν η πολιτική ηγεσία τού τότε υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ αποφάσισε να δημοπρατήσει τα έργα στον νέο αυτοκινητόδρομο Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα-Πύργος-Αρχαία Ολυμπία χωρίς να προηγηθούν οι βασικές μελέτες. Από τότε υπήρχαν αντιρρήσεις από τους εργολάβους, γιατί θεωρούσαν ότι η κυκλοφορία μετά την Πάτρα δεν θα εξασφάλιζε έσοδα από τα διόδια. Τρία χρόνια αργότερα, το ΣτΕ απαγόρευσε τις παρεμβάσεις στην ευρύτερη περιοχή του Καϊάφα για λόγους προστασίας του παράκτιου οικοσυστήματος από τις επιπτώσεις που προκαλεί ένας δρόμος ταχείας κυκλοφορίας. Αποφασίστηκε τότε τα έργα να σταματήσουν στον Πύργο, με «ψαλίδισμα» της «Ολυμπίας Οδού» που πλέον είχε ένα όνομα χωρίς αντίκρισμα!

Με βάση την αρχική σύμβαση παραχώρησης, που κυρώθηκε από τη Βουλή με τον νόμο 3605/2007, ολόκληρο το έργο έπρεπε να δοθεί στην κυκλοφορία ώς το τέλος του 2013, αλλά ένα χρόνο αργότερα είχε υλοποιηθεί περίπου το 60% των έργων και ειδικά στο τμήμα Πάτρα-Πύργος ήταν στο 16%! Τον Δεκέμβριο του 2013, με τον νόμο 4219 αναθεωρήθηκαν βασικοί όροι της σύμβασης της «Ολυμπίας Οδού» και με το άρθρο 5 ήρθε το δεύτερο «ψαλίδισμα». Υπήρχε ρητή αναφορά ότι το τμήμα Πάτρα-Πύργος θα δημοπρατηθεί χωριστά, ως κλασικό δημόσιο έργο, ώς τον Ιούνιο του 2014, δέσμευση που δεν τηρήθηκε από την τότε κυβέρνηση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ.

Το 2016, η τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών επέλεξε να χωρίσει τον νέο αυτοκινητόδρομο σε οκτώ κομμάτια, για να στηριχτούν οι μεσαίοι εργολάβοι, που είχαν δεχτεί μεγαλύτερες πιέσεις στα χρόνια των μνημονίων. Αυτός ήταν ο βασικός λόγος που δόθηκαν υπερβολικές εκπτώσεις, που σε όλες τις δημοπρατήσεις ξεπέρασαν το 50%.

Πολιτικές διαστάσεις

Η υπόθεση πήρε και πολιτικές διαστάσεις, καθώς στους μισούς διαγωνισμούς προσωρινός ανάδοχος αναδείχθηκε ο Χρήστος Καλογρίτσας, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν στο προσκήνιο της επικαιρότητας λόγω των τηλεοπτικών αδειών. Η εταιρεία του δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες εγγυητικές επιστολές και κηρύχθηκε έκπτωτη από τις δύο εργολαβίες. Στην τρίτη εργολαβία αντικαταστάθηκε από την INTRAKAT, ενώ για την τέταρτη εκκρεμεί η εκδίκαση των προσφυγών που έχουν υποβάλει η «Θεμέλη» και η κυπριακή Cyfield.

Σε δύο από τα υπόλοιπα τέσσερα τμήματα, ανάδοχος είναι η εταιρεία Παπαϊωάννου και στα υπόλοιπα η ιταλική GD Infrastrutture, που συνεργάζεται με τη «Μηχανική» του Πρόδρομου Εμφιετζόγλου. Εχουν ξεκινήσει από τον Απρίλιο τα έργα και έχουν πάρει τις προβλεπόμενες προκαταβολές, γι’ αυτό έχουν δικαίωμα αποζημίωσης, όπως και η INTRAKAT, σε περίπτωση που υλοποιηθεί η επιλογή της σημερινής κυβέρνησης.

Η απόφαση του Κ. Καραμανλή να «παγώσει» τους τελευταίους μήνες τις πληρωμές για τα υλοποιημένα έργα προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Πρόδρομου Εμφιετζόγλου, που έχει ήδη καταθέσει πλήρη φάκελο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού, ενώ ετοιμάζει προσφυγές στη δικαιοσύνη. Σε επιστολή του προς τον πρωθυπουργό, που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα επιθετικό ύφος, επισημαίνει ότι αναλαμβάνει να παραδώσει τα έργα ένα χρόνο νωρίτερα από τον προβλεπόμενο στη σύμβαση και με κόστος 4 εκατ. ευρώ το χιλιόμετρο. Σημειώνει μάλιστα ότι δεν θα χρειαστεί να μπουν διόδια και αναφέρει με νόημα ότι η κατασκευή του τμήματος Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα κόστισε 13 εκατ. το χιλιόμετρο.♦

Γεφύρι της Αρτας και η Αμβρακία οδός

Εμπλοκή υπάρχει και σε ένα άλλο μεγάλο έργο της δυτικής Ελλάδας, τον νέο αυτοκινητόδρομο Ακτιο - Αμβρακία, ο οποίος θα συνδέσει την Ιόνια οδό με τις δυτικές ακτές της Αιτωλοακαρνανίας και τη Λευκάδα. Η ιταλική GD Infrastrutture, που δικαιώθηκε εν μέρει από το δικαστήριο, κατέθεσε προδικαστική προσφυγή, με την οποία καλεί το υπουργείο Υποδομών να ολοκληρώσει τη διαδικασία του διαγωνισμού του 2017 και να της αναθέσει τα έργα.
Η Αμβρακία οδός, όπως ονομάζεται ο αυτοκινητόδρομος των 48,5 χλμ., έχει τη δική του «οδύσσεια». Δημοπρατήθηκε τον Μάρτιο του 2010, αφού προηγουμένως έσπασε σε τέσσερα τμήματα, και έχει ενδιαφέρον ότι αυτή η επιλογή δεν είχε προκαλέσει τότε αντιδράσεις, όπως έγινε με την ανάλογη περίπτωση στο τμήμα Πάτρα - Πύργος. Οι εκπτώσεις και στους τέσσερις διαγωνισμούς διαμορφώθηκαν πάνω από 50% και ανάδοχοι στα βασικά τμήματα ήταν οι εταιρείες ΑΕΓΕΚ και «Ιόνιος», που συνεργάστηκαν στη συνέχεια και δεν μπόρεσαν να συνεχίσουν τα έργα.
Ο αρχικός προϋπολογισμός για το σύνολο των έργων, που έπρεπε να παραδοθούν σε μια πενταετία, ήταν 142 εκατ. ευρώ, αλλά στα τέλη του 2015 είχε υλοποιηθεί μόνο το 50%, ενώ είχε απορροφηθεί το σύνολο των κονδυλίων! Τον περασμένο Απρίλιο, το μόνο ολοκληρωμένο τμήμα ήταν τα 15 χλμ. από το Ακτιο ώς τη Βόνιτσα.
Το 2017, το αρμόδιο υπουργείο εξασφάλισε κονδύλια από το τρέχον ΕΣΠΑ και προχώρησε σε δημοπράτηση - σκούπα για τα υπολειπόμενα έργα. Εχει ενδιαφέρον ότι ο προϋπολογισμός τους ήταν 160 εκατ. ευρώ, μεγαλύτερος και από τον αρχικό! Ανάδοχη, με έκπτωση 49,85%, ήταν η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ-ΤΕΡΝΑ. Η ιταλική εταιρεία, όμως, που είχε έρθει δεύτερη στον διαγωνισμό, κατέθεσε προσφυγή, επικαλούμενη το πόρισμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που εμπλέκει τις δύο ελληνικές κατασκευαστικές σε καρτέλ για τη διανομή έργων την περίοδο 2000 - 2008. Στηρίχθηκε σε απόφαση γερμανικού δικαστηρίου και πέτυχε τον αποκλεισμό της κοινοπραξίας. Στις αρχές Ιανουαρίου, το αρμόδιο υπουργείο προχώρησε σε διαδικασία που ισοδυναμεί με ακύρωση του διαγωνισμού.
ΠΗΓΗ : efsyn.gr